بررسی اجمالی

آملوبلاستوما چیست؟ آملوبلاستوما یا با انگلیسی Ameloblastoma یک تومور نادر و غیر سرطانی (خوش‌خیم) است که بیشتر در فک در نزدیکی دندان‌های آسیاب ایجاد می‌شود. آملوبلاستوما در سلول‌هایی شروع می‌شود که معنای دندان محافظ را روی دندان‌های شما تشکیل می‌دهند.

شایع‌ترین نوع آملوبلاستوما نوع تهاجمی آن است و تومور بزرگی را تشکیل می‌دهد و به‌سوی فک رشد می‌کند. درمان ممکن است شامل جراحی و پرتودرمانی باشد. در بعضی موارد، بازسازی ممکن است برای بازگرداندن دندان‌ها، فک و ظاهر صورت شما لازم باشد. برخی از انواع آملوبلاستوما کمتر تهاجمی هستند.

اگرچه آملوبلاستوما اغلب در بزرگسالان در دهه ۳۰ تا ۶۰ از زندگی آن‌ها تشخیص داده‌می‌شود، اما این بیماری در کودکان و بزرگسالان ممکن است رخ دهد.

 

علائم آملوبلاستوما

این بیماری اغلب هیچ علامتی ایجاد نمی‌کند، اما علائم و نشانه‌های ممکن است شامل درد و احساس وجود توده یا تورم در فک باشد.

در صورت عدم درمان آملوبلاستوما، تومور می‌تواند بسیار بزرگ شود، شکل صورت و فک پایین را تغییر داده و دندان‌ها را از حالت عادی خود خارج کند.

 

چه موقع به پزشک مراجعه کنید

اگر با تورم یا درد و یا هرگونه نگرانی دیگر در مورد سلامت دهان و دندان خود مواجه شدید، با دندانپزشک یا ارائه‌دهنده خدمات‌درمانی خود صحبت کنید.

 

دلیل آملوبلاستوما

بیماری آملوبلاستوما در سلول‌هایی شروع می‌شود که معنای دندان محافظ را روی دندان‌های شما تشکیل می‌دهند. به‌ندرت، ممکن است در بافت لثه نیز شروع شود. علت دقیق تومور آملوبلاستوما نامشخص است، اما ممکن است چندین تغییر ژنتیکی (جهش) در توسعه آملوبلاستوما نقش داشته‌باشد. این تغییرات ممکن است بر محل تومور، نوع سلول‌های درگیر و سرعت رشد تومور تأثیر بگذارد.

آملوبلاستوما به‌طور کلی بر اساس نوع آن طبقه‌بندی می‌شوند، اما می‌توانند بر اساس نوع سلول نیز طبقه‌بندی شوند. چهار نوع اصلی شامل موارد زیر است:

*    آملوبلاستوما معمولی (Conventional ameloblastoma). این رایج‌ترین نوع است و معمولاً در فک پایین و تقریباً ۱۰ ٪ پس از درمان عود می‌کند.

*    آملوبلاستوما تک کیستی (Unicystic ameloblastoma). این نوع کمتر تهاجمی است، اما به‌طور معمول در سنین جوانی اتفاق می‌افتد. این تومور اغلب در قسمت پشتی فک پایین در دندان‌های آسیاب قرار دارد. عود بعد از درمان امکان‌پذیر است.

*    آملوبلاستوما محیطی (Peripheral ameloblastoma). این نوع نادر است و لثه‌ها و بافت دهان را در فک فوقانی یا تحتانی تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. تومور پس از درمان خطر کمتری برای عود دارد.

*    آملوبلاستوما متاستاز کننده (Metastasizing ameloblastoma). این نوع بسیار نادر است و توسط سلول‌های تومور که به‌دور از محل اصلی در فک رخ می‌دهد مشخص می‌شود.

عوارض آملوبلاستوما

به‌ندرت، آملوبلاستوما می‌تواند سرطانی (بدخیم) شود. به‌ندرت، سلول‌های آملوبلاستوما می‌توانند به مناطق دیگر بدن مانند گره‌های لنفاوی موجود در گردن و ریه‌ها گسترش یابد.

باید همواره این نکته را در نظر داشت که آملوبلاستوما ممکن است پس از درمان عود کند.

 

تشخیص

تشخیص آملوبلاستوما ممکن است با آزمایشاتی مانند موارد زیر انجام شود:

*    آزمایش‌های تصویربرداری. اسکن اشعه ایکس، CT و MRI به پزشکان کمک می‌کند تا میزان آملوبلاستوما را تعیین کنند. تومور گاهی‌اوقات در اشعه ایکس معمول در مطب دندانپزشک نیز یافت می‌شود.

*    تست بافت. برای تأیید تشخیص، پزشکان ممکن است نمونه‌ای از بافت یا نمونه‌ای از سلول‌ها را برداشته و آن را برای آزمایش به آزمایشگاه بفرستند.

 

درمان

درمان آملوبلاستوما ممکن است به‌اندازه و محل تومور شما و نوع و ظاهر سلول‌های درگیر بستگی داشته‌باشد. درمان ممکن است شامل موارد زیر باشد.

*    جراحی برای از بین بردن تومور. درمان آملوبلاستوما معمولاً شامل جراحی برای از بین بردن تومور است. آملوبلاستوما غالباً در نزدیکی فک رشد می‌کند، بنابراین جراحان ممکن است نیاز به حذف قسمت آسیب‌دیده فک داشته‌باشند. یک رویکرد تهاجمی در عمل جراحی خطر بازگشت آملوبلاستوما را کاهش می‌دهد.

*    جراحی برای ترمیم فک. اگر جراحی شامل حذف بخشی از فک شما باشد، جراحان می‌توانند فک را ترمیم و بازسازی کنند. این عمل می‌تواند به بهبود و عملکرد فک شما کمک کند. عمل جراحی همچنین می‌تواند به شما کمک کند تا بتوانید غذا بخورید و صحبت کنید.

*    پرتو درمانی. پرتودرمانی با استفاده از پرتوهای پر انرژی ممکن است بعد از عمل لازم باشد یا اگر جراحی جزو گزینه‌های درمانی شما نباشد، می‌تواند به‌تنهایی و به‌طور مستقل استفاده شود.

*    مبحث اعضای مصنوعی. متخصصان دندانساز می‌توانند جایگزین‌های مصنوعی را برای دندان‌های حذف‌شده یا سایر ساختارهای طبیعی آسیب‌دیده در دهان انجام دهند.

*    مراقبت‌های حمایتی. انواع متخصصان می‌توانند به شما در زمینه صحبت‌کردن، بلع و خوردن و مشکلات در طول و بعد از درمان کمک کنند. این متخصصان ممکن است شامل متخصصان رژیم‌غذایی، گفتار درمانی و فیزیوتراپی باشد.

با توجه به خطر عود بعد از درمان، قرار ملاقات‌های پیگیری به‌طور منظم برای حفظ روند بهبودی بسیار مهم است و می‌تواند به کسب نتیجه بهتر کمک کند.

لایف یار (Lifeyar)، یار زندگی شما

بررسی اجمالی

ابهام جنسی چیست؟ ابهام جنسی یا Ambiguous genitalia که به آن دستگاه تناسلی مبهم نیز می‌گویند، یک وضعیت نادر است که در آن قابل‌تشخیص نیست که اندام تناسلی خارجی نوزاد به وضوح پسر است یا دختر. در کودکی که دارای ابهام جنسی است، دستگاه تناسلی ممکن است به‌صورت ناقص رشد کرده و یا نوزاد ممکن است دارای ویژگی‌هایی از هر دو جنس باشد. اندام‌های جنسی خارجی ممکن است با اندام‌های جنسی داخلی یا جنسی ژنتیکی مطابقت نداشته‌باشند.

ابهام جنسی یک بیماری نیست، بلکه اختلال رشد جنسی است. معمولاً ابهام جنسی در زمان تولد یا کمی بعد از تولد آشکار می‌شود و می‌تواند برای خانواده‌ها بسیار ناراحت‌کننده باشد. تیم پزشکی شما به‌دنبال علت ابهام تناسلی و ارائه اطلاعات و مشاوره خواهد بود که می‌تواند به راهنمایی در مورد جنسیت کودک و هر گونه درمان لازم کمک کند.

 

علائم ابهام جنسی

تیم پزشکی شما احتمالاً ً اولین فردی خواهد بود که به‌زودی پس از تولد نوزاد ابهام جنسی نوزاد را تشخیص می‌دهد. گاهی ممکن است ابهام جنسی قبل از تولد هم مورد شک قرار بگیرد. خصوصیات می‌تواند در شدت تغییر کند، بسته به اینکه در طول تکامل تناسلی مشکلی رخ‌داده و علت اختلال باشد.

کودکانی که از نظر ژنتیکی ماده هستند (با دو کروموزوم x) ممکن است موارد زیر را داشته‌باشند:

* یک کلیتوریس یا چوچوله بزرگ‌تر که ممکن است شبیه یک آلت تناسلی مردانه باشد

* لب‌های واژن بسته، یا لبهایی که شامل چین‌هایی بوده و شبیه کیسه بیضه هستند

* توده‌هایی شبیه بیضه در لب‌های در هم ترکیب‌شده واژن

کودکانی که از نظر ژنتیکی نر هستند (با یک کروموزوم x و یک کروموزوم y) ممکن است موارد زیر را داشته‌باشند:

* شرایطی که در آن لوله باریک انتقال‌دهنده ادرار و منی (urethra) به‌طور کامل به نوک آلت تناسلی (hypospadias) نمی‌رسد

* یک آلت تناسلی مردانه کوچک و غیر طبیعی با مجرایی که به کیسه بیضه نزدیک‌تر می‌شود

* فقدان یک بیضه یا هر دو بیضه در چیزی که به نظر می‌رسد کیسه بیضه باشد

* بیضه‌ها و کیسه بیضه خالی که در ظاهر شبیه یک لب واژن است همراه با میکروپنیس یا بدون میکروپنیس

 

دلیل ابهام جنسی

اختلال ابهام جنسی در درجه اول زمانی اتفاق می‌افتد که ناهنجاری‌های هورمونی در دوران بارداری سبب قطع یا اختلال در رشد اندام‌های جنسی جنین شود.

چگونه اندام‌های جنسی در رحم شکل می‌گیرند

جنسیت ژنتیکی یک کودک بر اساس کروموزوم‌های جنسی ایجاد می‌شود. تخم مادر حاوی کروموزوم X است و اسپرم پدر حاوی کروموزوم X یا Y است. نوزادی که کروموزوم X را از پدر به ارث می‌برد، یک زن ژنتیکی است (دو کروموزوم X). نوزادی که کروموزوم Y را از پدر به ارث می‌برد، یک مرد ژنتیکی است (یک کروموزوم یک x و یک y).

اندام‌های جنسی زن و مرد از همان بافت ایجاد می‌شوند. این‌که آیا این بافت به اندام‌های نر تبدیل می‌شود یا اندام‌های ماده به کروموزوم‌ها و وجود یا عدم وجود هورمون‌های مردانه بستگی دارد.

در نرها، منطقه‌ای در کروموزوم Y باعث ایجاد بیضه‌ها می‌شود که هورمون‌های مردانه تولید می‌کنند. دستگاه تناسلی مرد در پاسخ به هورمون‌های مرد از بیضه های جنین ایجاد می‌شود.

در جنین بدون کروموزوم Y – بدون تأثیر هورمون‌های مرد – دستگاه تناسلی به‌عنوان یک زن رشد می‌کند.

گاهی‌اوقات، یک ناهنجاری کروموزومی ممکن است تعیین‌کننده جنسیت ژنتیکی باشد.

چگونه ابهام جنسی رخ می‌دهد

اختلال در مراحل تعیین جنسیت می‌تواند منجر به عدم تطابق بین ظاهر دستگاه تناسلی خارجی و اندام‌های جنسی داخلی یا جنسیت ژنتیکی (XX یا XY) شود.

فقدان یا کمبود هورمون‌های مردانه در جنین مرد ژنتیکی می‌تواند باعث ایجاد دستگاه تناسلی مبهم شود، در حالی‌که قرار گرفتن در معرض هورمون‌های مردانه در طول رشد منجر به دستگاه تناسلی مبهم در یک زن ژنتیکی می‌شود.

جهش در ژن‌های خاص می‌تواند بر رشد جنسی جنین تأثیر بگذارد و باعث ایجاد ابهام جنسی شود.

ناهنجاری‌های کروموزومی، مانند کروموزوم جنسی مفقود شده یا یک ماده اضافی، همچنین می‌تواند باعث ایجاد ابهام جنسی شود.

در بعضی موارد، ممکن است علت ابهام جنسی حتی مشخص نشود.

علت احتمالی در زنان ژنتیکی

دلایل ابهام جنسی در یک زن ژنتیکی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

*    هیپرپلازی مادرزادی آدرنال. اشکال خاصی از این وضعیت ژنتیکی باعث می‌شود غدد فوق کلیوی هورمون‌های اضافی نر (آندروژن‌ها) ایجاد کنند.

*    قرار گرفتن در معرض در برابر هورمون‌های مردانه قبل از تولد. داروهای خاصی که حاوی هورمون‌های مردانه هستند یا باعث تولید هورمون‌های مردانه در یک زن باردار می‌شوند، می‌توانند باعث مردانه‌تر شدن دستگاه تناسلی زن شوند. اگر مادر مبتلا به بیماری یا بیماری‌هایی باشد که باعث عدم تعادل در هورمون‌های او شود، ممکن است یک نوزاد در حال رشد در معرض هورمون‌های اضافی مرد قرار بگیرد.

*    تومورها. هر چند به‌ندرت، اما تومور در مادر می‌تواند هورمون‌های مردانه تولید کند.

 

علت احتمالی در مردان ژنتیکی

دلایل ابهام جنسی در یک مرد ژنتیکی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

*    اختلال در رشد بیضه. این امر ممکن است به‌دلیل ناهنجاری‌های ژنتیکی یا دلایل ناشناخته باشد.

*    سندرم عدم حساسیت آندروژن. در این شرایط، ایجاد بافت‌های دستگاه تناسلی به‌طور عادی به هورمون‌های مردانه ساخته‌شده توسط بیضه‌ها پاسخ نمی‌دهند.

*    ناهنجاری‌های بیضه  کمبود یا تستوسترون. ناهنجاری‌های مختلف می‌تواند در فعالیت بیضه‌ها اختلال ایجاد کند. این امر ممکن است شامل مشکلات ساختاری در بیضه‌ها، مشکلات تولید هورمون مردانه یا مشکلات گیرنده‌های سلولی باشد که به تستوسترون پاسخ می‌دهند.

*    کمبود ۵α-Reductase. این نقص آنزیم باعث اختلال در تولید هورمون طبیعی مردانه می‌شود.

 

همچنین ابهام جنسی می‌تواند از ویژگی‌های ناشی از برخی از سندرم‌های نادر و پیچیده باشد که بسیاری از سیستم‌های اندام را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد.

 

عوامل خطر ابهام جنسی

سابقه خانوادگی ممکن است در توسعه دستگاه تناسلی مبهم نقش داشته‌باشد، زیرا بسیاری از اختلالات رشد جنسی ناشی از ناهنجاری‌های ژنتیکی است که می‌توانند به ارث برده شوند. عوامل خطر احتمالی دستگاه تناسلی مبهم شامل سابقه خانوادگی:

*    مرگ و میر غیر قابل توضیح در ابتدای نوزادی

*    ناباروری، دوره‌های قاعدگی ناپیدا یا موهای اضافی صورت در زنان

*    ناهنجاری‌های دستگاه تناسلی

*    رشد جسمی غیر طبیعی در دوران بلوغ

*    هایپرپلازی مادرزادی آدرنال، گروهی از اختلالات ژنتیکی ارثی که بر غدد فوق کلیوی تأثیر می‌گذارند

 

اگر خانواده شما سابقه این عوامل خطر را دارند، قبل از تلاش برای بارداری، به‌دنبال دریافت مشاوره پزشکی باشید. همچنین ممکن است از مشاوره ژنتیکی نیز بهره‌مند شوید.

 

عوارض ابهام جنسی

عوارض ابهام جنسی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

*    ناباروری. این‌که آیا افراد مبتلا به دستگاه تناسلی مبهم می‌توانند فرزندانی داشته‌باشند به تشخیص خاص بستگی دارد. به‌عنوان‌مثال، زنان ژنتیکی مبتلا به هایپرپلازی مادرزادی آدرنال معمولاً در صورت انتخاب می‌توانند باردار شوند.

*    افزایش خطر ابتلا به برخی از سرطان‌ها. برخی از اختلالات رشد جنسی با افزایش خطر ابتلا به انواع خاصی از سرطان همراه است.

 

تشخیص ابهام جنسی

ابهام جنسی معمولاً در بدو تولد یا اندکی پس از آن تشخیص داده‌می‌شود. پزشکان و پرستارانی که در زایمان کمک می‌کنند ممکن است متوجه علائم ابهام جنسی در نوزاد شما شوند.

 

تعیین علت ابهام جنسی

اگر کودک شما با ابهام جنسی متولد شود، پزشکان برای تعیین علت اصلی تلاش می‌کنند. این علت به راهنمایی برای درمان ابهام جنسی و تصمیمات مربوط به جنسیت کودک کمک می‌کند. پزشک شما به‌احتمال‌زیاد با پرسیدن سؤالاتی درباره خانواده و سابقه پزشکی از شما کار خود را شروع می‌شود. او برای بررسی بیضه‌ها و ارزیابی دستگاه تناسلی کودک، یک معاینه فیزیکی انجام خواهد داد.

 

تیم پزشکی شما احتمالاً این آزمایشات را تجویز می‌کند:

*    آزمایش خون برای اندازه‌گیری سطح هورمون

*    آزمایش خون برای تجزیه و تحلیل کروموزوم‌ها و تعیین جنس ژنتیکی (XX یا XY) یا آزمایش برای اختلالات تک ژن

*    سونوگرافی لگن و شکم برای بررسی بیضه های نامشخص، رحم یا واژن

*    مطالعات اشعه ایکس با استفاده از رنگ کنتراست برای کمک به شفاف‌سازی آناتومی

 

در موارد خاص، جراحی با کمترین برش ممکن است برای جمع‌آوری نمونه بافتی از اندام‌های تولید مثل نوزادان لازم باشد.

 

تعیین جنسیت نوزاد

با استفاده از اطلاعات جمع‌آوری‌شده از این آزمایشات ، پزشک ممکن است جنسیتی را برای کودک شما پیشنهاد دهد. این پیشنهاد بر اساس علت، جنس ژنتیکی، آناتومی، پتانسیل تولید مثل و جنسی در آینده، هویت جنسیتی احتمالی در بزرگسالی و بحث با شما خواهد بود.

در بعضی موارد، یک خانواده ممکن است طی چند روز پس از تولد تصمیم بگیرند. با این حال، مهم است که خانواده منتظر به‌مانند تا نتایج آزمون به پایان برسد. بعضی اوقات تعیین‌تکلیف جنسیتی می‌تواند پیچیده باشد و پیش‌بینی تأثیر طولانی مدت دشوار است. والدین باید بدانند که هرچه کودک بزرگ می‌شود، ممکن است تصمیم متفاوتی در مورد شناسایی جنسیت اتخاذ کند.

 

درمان ابهام جنسی

هنگامی‌که شما و پزشک خود جنسیتی را برای کودک خود انتخاب کردید، ممکن است تصمیم بگیرید که درمان ابهام جنسی را شروع کنید. هدف از درمان، بهزیستی روانی و اجتماعی طولانی مدت و همچنین امکان عملکرد جنسی و باروری تا حد ممکن است. چه موقع شروع به درمان به وضعیت خاص فرزند شما بستگی دارد.

دستگاه تناسلی مبهم غیر معمول و پیچیده‌است و ممکن است به تیمی از متخصصان نیاز داشته‌باشد. این تیم ممکن است شامل یک متخصص اطفال، نوزادان، ارولوژی کودکان، جراح عمومی کودکان، متخصص غدد درون‌ریز، ژنتیک و روانشناس یا مددکار اجتماعی باشد.

 

داروها

داروهای هورمونی ممکن است به اصلاح یا جبران عدم تعادل هورمونی کمک کند. به‌عنوان‌مثال، در یک زن ژنتیکی با کلیتوریس کمی بزرگ‌شده ناشی از یک مورد جزئی تا متوسط از هیپرپلازی مادرزادی آدرنال، سطح مناسبی از هورمون‌ها ممکن است اندازه بافت را کاهش دهد. کودکان دیگر ممکن است در طول زمانی که معمولاً بلوغ را تجربه می‌کنند، هورمون مصرف کنند.

 

عمل جراحی

در کودکان مبتلا به ابهام جنسی، ممکن است از جراحی استفاده شود تا:

*    عملکرد جنسی طبیعی حفظ شود

*    دستگاه تناسلی ایجاد شود که معمولی‌تر به نظر می‌رسند

 

زمان جراحی به وضعیت خاص فرزند شما بستگی دارد. برخی از پزشکان ترجیح می‌دهند عمل جراحی را صرفاً به‌دلایل زیبایی به تعویق بیندازند تا اینکه فرد مبتلا به ابهام جنسی به‌اندازه کافی بالغ شود تا در تصمیم‌گیری در مورد تکلیف جنسیتی شرکت کند.

برای دختران دارای دستگاه تناسلی مبهم، ارگان‌های جنسی ممکن است با وجود ظاهر مبهم بیرونی به‌طور عادی کار کنند. اگر واژن یک دختر در زیر پوست او پنهان باشد، جراحی در کودکی می‌تواند بعداً به عملکرد جنسی کمک کند. برای پسران، جراحی برای بازسازی آلت تناسلی ناقص ممکن است ظاهر آن را عادی کند و نعوظ را امکان‌پذیر کند. جراحی برای تغییر مجدد بیضه‌ها به داخل اسکروتوم یا کیسه بیضه ممکن است مورد نیاز باشد.

نتایج عمل جراحی اغلب رضایت‌بخش است، اما ممکن است بعداً جراحی‌های مکرر مورد نیاز باشد. خطرات شامل یک نتیجه زیبا سازی ناامیدکننده یا اختلال عملکرد جنسی مانند توانایی اختلال در دستیابی به ارگاسم است.

 

مراقبت مداوم

کودکان مبتلا به ابهام جنسی نیاز به مراقبت‌های پزشکی و نظارت مداوم برای عوارضی مانند غربالگری سرطان در بزرگسالی دارند.

 

مقابله و پشتیبانی

اگر کودک شما به ابهام جنسی مبتلا شده، ممکن است در مورد آینده فرزندتان نگران باشید. متخصصان بهداشت روان می‌توانند به شما در مقابله با این چالش دشوار و غیر منتظره کمک کنند. از پزشک فرزند خود بخواهید که شما را به یک متخصص بهداشت روان ارجاع دهد که تجربه کمک به افراد در وضعیت شما را داشته‌باشد.

 

علاوه بر مشاوره مداوم برای خانواده و فرزندتان، ممکن است از یک گروه پشتیبانی، به‌صورت حضوری یا به‌صورت آنلاین بهره‌مند شوید. فرزند شما می‌تواند از مشاوره مداوم توسط متخصصان بهداشت روان و مشارکت در گروه‌های حمایتی در بزرگسالی بهره‌مند شود.

 

ندانستن جنسیت نوزاد شما بلافاصله می‌تواند یک جشن را به یک بحران استرس‌زا تبدیل کند. تیم پزشکی شما در اسرع وقت به‌روزرسانی ها را انجام داده و اطلاعات را در اختیار شما قرار می‌دهد تا در حل و فصل هرگونه سؤال در مورد سلامت فرزندتان به شما کمک کند.

در نظر بگیرید تا زمان تکمیل آزمایش، اعلا رسمی تولد را به تأخیر بیندازید و با مشاوره تیم پزشکی خود برنامه‌ای تهیه‌کرده آید. قبل از پاسخ‌دادن به سؤالات دشوار از سوی خانواده و دوستان، به خودتان وقت بدهید تا یاد بگیرید و در مورد مسئله فکر کنید.

 

آماده‌شدن برای قرار ملاقات با پزشک

اگر کودک شما با دستگاه تناسلی مبهم به دنیا آمد، ممکن است با پزشکانی که در مورد این بیماری تخصص دارند تماس گرفته و از آن‌ها مشورت بخواهید. در اینجا اطلاعاتی وجود دارد که به شما کمک می‌کند تا برای قرار ملاقات خود آماده شوید و یاد بگیرید که از پزشک خود چه انتظاری داشته‌باشید.

 

آنچه شما می‌توانید انجام دهید

قبل از قرار ملاقات شما:

*    از پزشک بپرسید که آیا برای آماده‌سازی نوزاد خود برای آزمایش‌ها و درمان‌ها، کاری را از قبل باید انجام دهید یا خیر.

*    در مورد سابقه خانواده با اقوام خود صحبت کنید و اطلاعات شخصی کلیدی، از جمله سابقه خانوادگی بیماری‌های ژنتیکی یا شرایط مانند ابهام جنسی را به‌دست آورید.

*    در نظر بگیرید که یکی از اعضای خانواده یا دوستان خود را با خود ببرید. بعضی اوقات به‌خاطر سپردن تمام اطلاعات ارائه‌شده در هنگام قرار ملاقات دشوار است. کسی که شما را همراهی می‌کند ممکن است چیزی را که از دست داده آید یا فراموش کرده آید به‌خاطر بسپارید.

*    لیستی از سؤالات را برای پرسیدن از پزشک خود تهیه کنید.

 

سؤالاتی که از ممکن است از پزشک خود بپرسید ممکن است شامل موارد زیر باشد:

*    چه عواملی باعث ایجاد ابهام جنسی در کودک من شده‌است؟

*    چه آزمایش ژنتیکی انجام‌شده است؟

*    کودک من به چه آزمایشات دیگری نیاز دارد؟

*    بهترین روش درمان چیست؟

*    گزینه‌های اصلی برای درمان که شما پیشنهاد می‌کنید چیست؟

*    آیا جایگزین عمومی برای دارویی که تجویز می‌کنید وجود دارد؟

*    آیا محدودیتی وجود دارد که کودک من باید از آن پیروی کند؟

*    آیا کودک من باید متخصصان دیگری را ببیند؟

*    چه گزینه‌هایی برای مشاوره و پشتیبانی از خانواده ما وجود دارد؟

*    آیا بروشور یا مطالب چاپی دیگر وجود دارد که بتوانم تهیه و مطالعه کنم؟ چه وب‌سایت نهایی را توصیه می‌کنید؟

در هنگام قرار ملاقات پرسیدن هر سؤالی که به ذهن شما می‌رسد اما در فهرست بالا وجود ندارد را دریغ نکنید.

 

چه انتظاری از پزشک خود داشته‌باشید

پزشک شما احتمالاً چندین سؤال از شما می‌پرسد، مانند:

*    آیا خانواده شما سابقه ابهام جنسی دارند؟

*    آیا خانواده شما سابقه سایر بیماری‌های ژنتیکی را دارند؟

*    آیا بیماری خاصی در خانواده شما شایع است؟

*    آیا تا به حال سقط‌جنین کرده‌اید؟

*    آیا تا به حال فرزندی داشته آید که در نوزادی درگذشته باشد؟

برای پاسخ به این سؤالات آماده باشید تا زمان بیشتری برای پرداختن به سایر نکات مورد نظر داشته‌باشید.

لایف یار (Lifeyar)، یار زندگی شما

بررسی اجمالی

بیماری آلزایمر چیست؟ بیماری آلزایمر یا به انگلیسی Alzheimer یک اختلال عصبی پیش‌رونده است که باعث کوچک شدن مغز (آتروفی) و سلول‌های مغزی می‌شود. بیماری آلزایمر شایع‌ترین علت زوال عقل است – کاهش مداوم در مهارت‌های تفکر، رفتاری و اجتماعی که بر توانایی فرد در عملکرد مستقل تأثیر می‌گذارد.

این بیماری یک بیماری بسیار فراگیر در سراسر جهان است. آلزایمر در ایران هم مانند بسیاری از نقاط جهان بسیار شایع است. برای مثال تقریباً ۵.۸ میلیون نفر در ایالات‌متحده آمریکا که در سن ۶۵ سال و بالاتر قرار دارند مبتلا به بیماری آلزایمر هستند. از این تعداد ، ۸۰٪ ۷۵ سال و بالاتر دارند. از حدود ۵۰ میلیون نفر در سراسر جهان که دچار زوال عقل می‌باشند، تخمین زده می‌شود که بین ۶۰ تا ۷۰ درصد بیماری آلزایمر داشته‌باشد.

علائم اولیه آلزایمر شامل فراموش‌کردن وقایع یا مکالمات اخیر است. با پیشرفت این بیماری، فرد مبتلا به بیماری آلزایمر دچار اختلال شدید در حافظه و توانایی انجام کارهای روزمره می‌شود.

داروها ممکن است به‌طور موقت پیشرفت علائم بیماری آلزایمر را بهبود بخشیده یا کند سازند. این روش‌های درمانی گاهی‌اوقات می‌تواند به افراد مبتلا به بیماری آلزایمر کمک کنند تا عملکرد روزانه خود را به حداکثر برساند و استقلال خود را برای مدتی حفظ کنند. برنامه‌ها و خدمات مختلف می‌تواند به حمایت از افراد مبتلا به بیماری آلزایمر و مراقبان آنها کمک کند.

باید گفت درمان قطعی آلزایمر در حال حاضر وجود ندارد و درمان‌های موجود نمی‌توانند روند بیماری را در مغز تغییر دهند. در مراحل پیشرفته این بیماری، عوارض ناشی از فقدان شدید عملکرد مغز – مانند کم‌آبی، سوء تغذیه یا عفونت – منجر به مرگ می‌شود.

 

علائم آلزایمر

از دست دادن حافظه نشانه اصلی بیماری آلزایمر است. علائم اولیه شامل مشکل در به یاد آوردن وقایع یا مکالمات اخیر است. با پیشرفت این بیماری، اختلالات حافظه بدتر می‌شود و علائم دیگر ایجاد می‌شود.

در ابتدا، ممکن است فرد مبتلا به بیماری آلزایمر از داشتن مشکل در به یاد آوردن چیزها و سازماندهی افکار آگاه باشد. یکی از اعضای خانواده یا دوستان ا ممکن است بیشتر متوجه شود که علائم در این فرد بدتر می‌شود.

تغییرات مغزی که مرتبط با بیماری آلزایمر است منجر به افزایش دردسر با موارد زیر می‌شود:

حافظه

هر کس گاه به گاه حافظه و خاطره‌ای دارد، اما از دست دادن حافظه در ارتباط با بیماری آلزایمر همچنان ادامه دارد و بدتر می‌شود و بر توانایی عملکرد در محل کار یا خانه تأثیر می‌گذارد.

افراد مبتلا به آلزایمر ممکن است:

*    اظهارات و سؤالات را بارها و بارها تکرار کنند

*    مکالمات، قرار ملاقات‌ها یا رویدادها را فراموش کنند و بعداً آنها را به یاد نیاورند

*    به‌طور مکان‌یابی های نادرست، اغلب آنها را در مکان‌های غیر درستی قرار می‌دهد

*    در مکان‌های آشنا گم می‌شوند (حتی در خانه خود)

*    سرانجام نام اعضای خانواده و اشیا روزمره را فراموش می‌کنند

*    در یافتن کلمات مناسب برای شناسایی اشیا، بیان افکار یا شرکت در مکالمات مشکل دارید

 

تفکر و استدلال

بیماری آلزایمر باعث ایجاد مشکل در تمرکز و تفکر می‌شود، به‌ویژه در مورد مفاهیم انتزاعی مانند اعداد.

انجام چند وظیفه به‌طور همزمان برای آنها به‌طور ویژه دشوار است، و ممکن است مدیریت امور مالی، پاس کردن چک‌ها و پرداخت صورت‌حساب به‌موقع چالش‌برانگیز باشد. سرانجام، شخصی با آلزایمر ممکن است نتواند اعداد را تشخیص دهد و برخورد مناسبی با آمار و ارقام داشته‌باشد.

 

قضاوت و تصمیم‌گیری

آلزایمر باعث کاهش توانایی تصمیمات و داوری‌های معقول در شرایط روزمره می‌شود. به‌عنوان‌مثال، فرد ممکن است در تعاملات اجتماعی انتخاب‌های ضعیف یا غیر مشخص داشته‌باشد یا لباس‌هایی را بپوشد که برای آب و هوای آن روز نامناسب باشد. ممکن است واکنش نشان‌دادن مؤثر نسبت به مشکلات روزمره، مانند سوختن مواد غذایی بر روی اجاق‌گاز یا شرایط رانندگی غیر منتظره برای او دشوارتر باشد.

 

برنامه‌ریزی و انجام کارهای آشنا

فعالیت‌های یکپارچه که نیاز به طی مراحل پی در پی دارد، مانند برنامه‌ریزی و پخت و پز یک وعده غذایی یا انجام یک بازی مورد علاقه دارند، با پیشرفت بیماری به یک مبارزه و تقلا تبدیل می‌شوند. سرانجام، افراد مبتلا به آلزایمر پیشرفته اغلب فراموش می‌کنند که چگونه کارهای اساسی مانند پانسمان و حمام کردن را انجام دهند.

 

تغییر در شخصیت و رفتار

تغییرات مغزی که در بیماری آلزایمر رخ می‌دهد می‌تواند بر خلق و خوی و رفتارها تأثیر بگذارد. مشکلات ممکن است شامل موارد زیر باشد:

*    افسردگی

*    بی‌علاقگی

*    انزوای اجتماعی

*    نوسانات خلقی

*    بی‌اعتمادی به دیگران

*    تحریک‌پذیری و پرخاشگری

*    تغییر در عادات خواب

*    سرگردانی

*    از دست دادن خویشتن‌داری

*    توهم، مانند اعتقاد به اینکه چیزی به سرقت رفته‌است

 

مهارت‌های حفظ‌شده

بسیاری از مهارت‌های مهم برای دوره‌های طولانی‌تر حتی در حالی‌که علائم بدتر می‌شود، همچنان حفظ می‌شوند. مهارت‌های حفظ‌شده ممکن است شامل خواندن یا گوش دادن به کتاب، گفتن داستان و یادآوری، آواز خواندن، گوش دادن به موسیقی، رقص، نقاشی یا انجام صنایع‌دستی باشد.

این مهارت‌ها ممکن است مدت طولانی‌تری حفظ شود زیرا آنها توسط بخش‌هایی از مغز که بعداً در انتهای مسیر بیماری بیماری تحت‌تأثیر قرار می‌گیرند کنترل می‌شوند.

چه موقع به پزشک مراجعه کنید

تعدادی از بیماری‌ها، از جمله بیماری‌های قابل‌درمان، می‌تواند منجر به از بین رفتن حافظه یا سایر علائم زوال عقل شود. اگر نگران حافظه یا مهارت‌های دیگر فکری هستید، برای ارزیابی و تشخیص دقیق با پزشک خود صحبت کنید.

اگر نگران مهارت‌های تفکری هستید که در یکی از اعضای خانواده یا دوستان خود مشاهده می‌کنید، از او بخواهید تا همراه شما به ملاقات یک پزشک بیاید.

 

دلیل آلزایمر

دلایل دقیق بیماری آلزایمر کاملاً درک نشده است. اما در یک سطح اساسی، پروتئین‌های مغز به‌طور عادی عملکرد خود را به‌درستی انجام نمی‌دهند، که این امر باعث اختلال در کار سلول‌های مغزی (نورون‌ها) می‌شود و باعث ایجاد یک‌سری از حوادث سمی می‌شود. نورون‌های آسیب‌دیده، ارتباط با یکدیگر را از دست می‌دهند و در نهایت می‌میرند.

دانشمندان بر این باورند که برای اکثر افراد، بیماری آلزایمر ناشی از ترکیبی از عوامل ژنتیکی، سبک‌زندگی و محیطی است که به‌مرور زمان‌بر مغز آنها تأثیر می‌گذارد.

کمتر از ۱ ٪ از موارد، آلزایمر ناشی از تغییرات ژنتیکی خاص است که عملاً تضمین می‌کند فرد مبتلا به بیماری خواهد شد. این وقایع نادر معمولاً منجر به شروع بیماری در سنین میانسالی می‌شود.

آسیب آلزایمر اغلب در ناحیه‌ای از مغز شروع می‌شود که حافظه را کنترل می‌کند، اما این روند سال‌ها قبل از اولین علائم آلزایمر آغاز می‌شود. از بین رفتن نورون‌ها در یک الگوی تا حدودی قابل پیش‌بینی به مناطق دیگر مغز نیز گسترش می‌یابد. در اواخر مرحله بیماری، مغز به میزان قابل‌توجهی کوچک‌شده است.

محققانی که سعی در درک علت بیماری آلزایمر دارند، بر نقش دو پروتئین متمرکز شده‌اند:

*    پلاک‌ها. بتا آمیلوئید بخشی از پروتئین بزرگ‌تر است. هنگامی‌که این قطعات با هم جمع می‌شوند، به نظر می‌رسد که آنها تأثیر سمی بر سلول‌های عصبی و اختلال در ارتباط سلول به سلول دارند. این خوشه‌ها رسوبات بزرگ‌تری به‌نام پلاک‌های آمیلوئید را تشکیل می‌دهند که شامل سایر زائدات سلولی نیز می‌شود.

*    درهم پیچیدگی‌ها. پروتئین‌های تاو (Tau) برای حمل مواد مغذی و سایر مواد ضروری، در سیستم پشتیبانی و حمل و نقل داخلی نورون نقش دارند. در بیماری آلزایمر، پروتئین‌های او دچار تغییر شکل می‌شوند و خود را در ساختارهایی به‌نام لک های نوروفیبریلاری سازماندهی می‌کنند. این درهم پیچیدگی‌ها سیستم انتقال را مختل کرده و برای سلول‌ها سمی محسوب‌می‌شود.

 

عوامل خطر آلزایمر

سن

افزایش سن بزرگ‌ترین عامل خطر شناخته‌شده برای بیماری آلزایمر است. آلزایمر بخشی از فرایند پیری طبیعی نیست، اما با افزایش سن احتمال ابتلا به بیماری آلزایمر افزایش می‌یابد.

به‌عنوان‌مثال، یک مطالعه نشان داد که سالانه چهار تشخیص جدید در هر ۱۰۰۰ نفر در سنین ۶۵ تا ۷۴ سال ، ۳۲ تشخیص جدید در هر ۱۰۰۰ نفر در سنین ۷۵ تا ۸۴ و ۷۶ تشخیص جدید در هر ۱۰۰۰ نفر ۸۵ سال و بالاتر وجود دارد.

 

سابقه خانوادگی و ژنتیک

اگر یک خویشاوند درجه یک -والدین یا خواهر و برادر شما- مبتلا به این بیماری داشته‌باشد، خطر ابتلا به آلزایمر در شما تا حدودی بیشتر است. بیشتر مکانیسم‌های ژنتیکی آلزایمر در بین خانواده‌ها تا حد زیادی غیر قابل توضیح است و عوامل ژنتیکی احتمالاً پیچیده هستند.

یک عامل ژنتیکی بهتر درک شده نوعی ژن آپولیپوپروتئین E (APOE) است. یک دگرگونی در این ژن، APOE E4 ، خطر ابتلا به بیماری آلزایمر را افزایش می‌دهد. تقریباً ۲۵ ٪ تا ۳۰ ٪ از جمعیت دارای یک آلل APOE E4 هستند، اما همه با این تغییر ژن مبتلا به این بیماری نمی‌شوند.

دانشمندان تغییرات نادر (جهش) را در سه ژن شناسایی کرده اند که عملاً شخصی که یکی از آنها را به ارث می‌برد تضمین می‌کند که مبتلا به آلزایمر می‌شود. اما این جهش ها کمتر از ۱ ٪ از افراد مبتلا به آلزایمر را تشکیل می‌دهند.

 

سندرم داون

بسیاری از افراد مبتلا به سندرم داون به بیماری آلزایمر مبتلا می‌شوند. این احتمالاً مربوط به داشتن سه نسخه کروموزوم ۲۱ است -و در نتیجه سه نسخه از ژن برای پروتئینی که منجر به ایجاد بتا آمیلوئید می‌شود. علائم و نشانه‌های آلزایمر در بین افراد مبتلا به سندرم داون ۱۰ تا ۲۰ سال زودتر از افراد عادی و بدون سندرم داون بروز می‌کند.

 

جنسیت

به نظر می‌رسد تفاوت کمی در خطر بین آلزایمر در مردان و آلزایمر در زنان وجود دارد، اما، به‌طور کلی، تعداد بیشتری از زنان به این بیماری مبتلا می‌شوند، زیرا آنها به‌طور کلی عمر طولانی‌تری نسبت به مردان دارند.

 

اختلال شناختی خفیف

اختلال خفیف شناختی (MCI) یک زوال حافظه یا سایر مهارت‌های تفکری است که برای سن و سال یک فرد غیر عادی به نظر می‌رسد. اما این زوال مانع عملکرد فرد در محیط‌های اجتماعی یا کاری نمی‌شود.

افرادی که اختلال خفیف شناختی یا MCI دارند خطر قابل‌توجهی برای ابتلا به زوال عقل دارند. هنگامی‌که اثر اصلی MCI بر روی حافظه است، این بیماری به‌دلیل بیماری آلزایمر به‌احتمال‌زیاد به زوال عقل منتهی می‌شود. تشخیص MCI تمرکز بیشتری بر روی تغییرات سبک‌زندگی سالم، تدوین راهکارهایی برای از دست دادن حافظه و برنامه‌ریزی قرارهای منظم پزشک برای نظارت بر علائم را می‌طلبد.

 

تروما

افرادی که دچار تروما شدید شده‌اند، خطر بیشتری برای ابتلا به بیماری آلزایمر دارند. چندین مطالعه بزرگ نشان داد که در افراد ۵۰ سال و بالاتر که دارای آسیب مغزی (TBI) هستند، خطر ابتلا به زوال عقل و بیماری آلزایمر افزایش‌یافته است. این خطر در افراد مبتلا به TBI بیشتر و متعدد افزایش می‌یابد. برخی از مطالعات نشان‌می‌دهد که خطر ممکن است در شش ماه اول تا دو سال پس از TBI در بالاترین حد خود باشد.

 

آلودگی‌هوا

مطالعاتی بر روی حیوانات نشان داده‌است که ذرات آلودگی‌هوا می‌توانند دژنراسیون سیستم عصبی را سرعت بخشند. همچنین مطالعات انسانی نشان داده که قرار گرفتن در معرض آلودگی‌هوا – به‌ویژه از اگزوز ترافیک و دود حاصل از سوختن چوب باشد – با خطر بیشتر زوال عقل همراه است.

 

مصرف مشروبات الکلی

مدتهاست که این امر به اثبات رسیده که نوشیدن مشروبات الکلی باعث ایجاد تغییرات در مغز می‌شود. چندین مطالعه و بررسی بزرگ نشان داد که اختلالات استفاده از الکل با افزایش خطر ابتلا به زوال عقل، به‌ویژه زوال عقل در سنین پایین مرتبط است.

 

الگوهای خواب نامناسب

تحقیقات نشان داده‌است که الگوهای نامناسب و ناکافی خواب، مانند مشکل در خوابیدن، با افزایش خطر ابتلا به بیماری آلزایمر همراه است.

 

سبک‌زندگی و سلامت قلب

محققان به این نتیجه رسیده‌اند که همان عوامل خطر مرتبط با بیماری قلبی همچنین ممکن است خطر بیماری آلزایمر را نیز افزایش دهند. این‌ها شامل موارد زیر هستند:

*    کمبود ورزش

*    چاقی

*    سیگار کشیدن یا قرار گرفتن در معرض دود دخانیات دیگران

*    فشار خون بالا

*    کلسترول بالا

*    دیابت نوع ۲ کنترل‌نشده

 

این عوامل همگی قابل‌تغییر هستند. بنابراین، تغییر عادات شیوه زندگی می‌تواند تا حدی خطر ابتلا به آلزایمر را در شما تغییر دهد. به‌عنوان‌مثال، انجام ورزش منظم و حفظ یک رژیم‌غذایی کم چربی و سرشار از میوه و سبزیجات با کاهش خطر ابتلا به بیماری آلزایمر همراه است.

 

یادگیری مادام‌العمر و تعامل اجتماعی

مطالعات نشان داده اند که بین دخالت مادام‌العمر در فعالیتهای تحریک‌کننده روحی و اجتماعی و کاهش خطر ابتلا به بیماری آلزایمر ارتباط وجود دارد. سطح تحصیلات پایین – کمتر از تحصیلات دبیرستانی – به نظر می‌رسد یک عامل خطر برای ابتلا به بیماری آلزایمر است.

 

عوارض آلزایمر

از دست دادن حافظه و قدرت تکلم، قضاوت مختل شده و سایر تغییرات شناختی ناشی از آلزایمر می‌تواند درمان سایر بیماری‌ها را نیز پیچیده کند. فردی که مبتلا به بیماری آلزایمر است ممکن است نتواند:

*    ارتباط برقرار کند که او درد را چگونه و در کجای بدن خود تجربه می‌کند

*    علائم دیگر بیماری‌ها را توضیح دهد

*    یک برنامه درمانی تجویز شده را دنبال کند

*    عوارض جانبی دارو را توضیح دهید

 

با پیشرفت بیماری آلزایمر به آخرین مراحل خود، تغییرات مغز بر عملکردهای فیزیکی مانند بلع، تعادل و کنترل روده و مثانه تأثیر می‌گذارد. این اثرات می‌تواند آسیب‌پذیری در برابر مشکلات بهداشتی دیگری مانند موارد زیر را سبب شود:

*    فرو بردن مواد غذایی یا مایع به درون ریه‌ها (آسپیراسیون)

*    آنفولانزا، ذات‌الریه و سایر عفونت‌ها

*    سقوط

*    شکستگی

*    زخم بستر

*    سوء تغذیه یا کم‌آبی

*    یبوست یا اسهال

*    مشکلات دندانپزشکی مانند زخم دهان یا پوسیدگی دندان

 

پیشگیری از آلزایمر

در حقیقت باید گفت که بیماری آلزایمر یک بیماری قابل‌پیشگیری نیست. با این حال، تعدادی از عوامل خطر شیوه زندگی برای آلزایمر قابل‌تغییر است. شواهد نشان‌می‌دهد که تغییر در رژیم‌غذایی، ورزش و عادات – که گام‌هایی برای کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی نیز می‌باشند- همچنین ممکن است خطر ابتلا به بیماری آلزایمر و سایر اختلالات ناشی از زوال عقل را نیز کاهش دهد. انتخاب شیوه زندگی سالم که در راستای سلامت قلب می‌باشد ممکن است خطر آلزایمر را کاهش دهد شامل موارد زیر است:

*    به‌طور مرتب ورزش

*    خوردن رژیم‌غذایی حاوی محصولات تازه، روغن‌های سالم و غذاهای کم‌چرب

*    به‌دنبال دستورالعمل‌های درمانی برای مدیریت فشار خون بالا، دیابت و کلسترول بالا بودن

*    در صورت استفاده از دخانیات یا مشروبات الکلی به‌دنبال ترک آنها بودن

 

مطالعات نشان داده‌است که مهارت‌های تفکر حفظ‌شده در اواخر زندگی و کاهش خطر ابتلا به بیماری آلزایمر با شرکت در رویدادهای اجتماعی، خواندن، بازی‌های فکری مانند شطرنج، ایجاد هنر، بازی‌سازی و سایر فعالیت‌هایی که نیاز به تعامل ذهنی و اجتماعی دارند، همراه است.

 

تشخیص آلزایمر

بخش مهمی از تشخیص بیماری آلزایمر شامل توانایی توضیح علائم شما و همچنین نظر اطرافیان شما یعنی خانواده یا دوستان نزدیکتان در مورد علائم و تأثیر آنها بر زندگی روزمره است. علاوه بر این، تشخیص بیماری آلزایمر بر اساس آزمایشاتی است که پزشک شما برای ارزیابی مهارت‌های حافظه و تفکر شما انجام می‌دهد.

آزمون‌های آزمایشگاهی و تصویربرداری می‌تواند سایر دلایل احتمالی را رد کند یا به پزشک کمک کند تا دریابد کدام بیماری باعث ایجاد علائم زوال عقل شده‌است.

به‌طور سنتی، بیماری آلزایمر فقط پس از مرگ با اطمینان کامل تشخیص داده‌شده‌است، هنگام بررسی مغز با میکروسکوپ، پلاک‌ها و لکه‌های مشخصه را می‌توان دید. پزشکان و محققان اکنون با اطمینان بیشتری قادر به تشخیص بیماری آلزایمر در طول زندگی هستند. نشانگرهای زیستی می‌توانند حضور پلاک‌ها و درهم پیچیدگی‌ها را با وسایل یا ابزارهایی مانند انواع خاص اسکن PET یا اندازه‌گیری پروتئین‌های آمیلوئید و تاو در مایع نخاعی پلاسما و مغزی تشخیص دهند.

 

آزمایش آلزایمر

یک کار تشخیصی احتمالاً شامل آزمایش‌های زیر است:

معاینه جسمی و عصبی

پزشک شما معاینه فیزیکی را انجام می‌دهد و احتمالاً سلامت عصبی کلی را با آزمایش موارد زیر ارزیابی می‌کند:

*    رفلکس

*    کشش و قدرت عضلانی

*    امکان بلند شدن از صندلی و قدم زدن در اتاق

*    حس بینایی و شنوایی

*    هماهنگی

*    تعادل

 

آزمایشات آزمایشگاهی

آزمایش خون ممکن است به پزشک شما کمک کند تا سایر دلایل احتمالی از دست دادن حافظه و سردرگمی مانند اختلال تیروئید یا کمبود ویتامین را رد کند.

 

وضعیت ذهنی و آزمایش عصبی روانی

پزشک شما ممکن است برای ارزیابی حافظه و سایر مهارت‌های تفکر، یک تست وضعیت ذهنی مختصر به شما ارائه دهد. شکل‌های طولانی‌تر آزمایش عصبی ممکن است جزئیات بیشتری در مورد عملکرد ذهنی در مقایسه با افراد در سن و سطح تحصیلات مشابه ارائه دهد. این آزمایشات می‌تواند به ایجاد تشخیص کمک کند و به‌عنوان نقطه شروع برای پیگیری پیشرفت علائم در آینده عمل نمایند.

 

تصویربرداری از مغز

در حال حاضر تصاویر مغزی عمدتاً برای مشخص‌کردن ناهنجاری‌های قابل‌مشاهده در رابطه با بیماری‌هایی غیر از بیماری آلزایمر – مانند سکته مغزی، تروما یا تومورها – استفاده می‌شود که ممکن است باعث تغییر شناختی شود. برنامه‌های جدید تصویربرداری – در حال حاضر در درجه اول در مراکز اصلی پزشکی یا در آزمایشات بالینی مورد استفاده قرار می‌گیرند – ممکن است پزشکان قادر سازند تا تغییرات خاص مغز ناشی از آلزایمر را تشخیص دهند.

تصویربرداری از ساختارهای مغزی موارد زیر را شامل می‌شود:

*    تصویربرداری تشدید مغناطیسی MRI. MRI از امواج رادیویی و یک میدان مغناطیسی قوی برای تولید تصاویر دقیق از مغز استفاده می‌کند. در حالی‌که این تصاویر ممکن است انقباض مغز مناطق مغز مرتبط با بیماری آلزایمر را نشان دهند، اما اسکن MRI همچنین می‌تواند وجود سایر بیماری‌ها را رد کند. MRI به‌طور کلی برای ارزیابی زوال عقل به سی تی اسکن ترجیح داده‌می‌شود.

*    توموگرافی رایانه‌ای (CT). یک سی تی اسکن که یک فناوری ویژه اشعه ایکس است، تصاویر مقطعی (برش) از مغز شما تولید می‌کند. معمولاً برای رد وجود تومورهای مغزی، سکته مغزی و صدمات سر استفاده می‌شود.

تصویربرداری از فرآیندهای بیماری را می‌توان با توموگرافی انتشار پوزیترون (PET) انجام داد. در حین اسکن PET ، یک ردیاب رادیواکتیو سطح پایین به خون تزریق می‌شود تا یک ویژگی خاص در مغز را نشان دهد. تصویربرداری PET همچنین ممکن است موارد زیر را شامل شود:

*    اسکن PET فلوروودوکسی گلوکز (FDG) مناطقی از مغز را نشان‌می‌دهد که در آن مواد مغذی به‌طور ضعیف متابولیزه می‌شوند. شناسایی الگوهای انحطاط – مناطقی با متابولیسم پایین – می‌تواند به تمایز بین بیماری آلزایمر و سایر انواع زوال عقل کمک کند.

*    تصویربرداری PET آمیلوئید می‌تواند بار رسوبات آمیلوئید در مغز را اندازه‌گیری کند. این تصویربرداری در درجه اول در تحقیقات استفاده می‌شود اما ممکن است در صورتی که فرد دارای علائم زوال عقل باشد نیز استفاده شود.

*    تصویربرداری Tau PET، که بار توده‌های نوروفیبریلار در مغز را اندازه‌گیری می‌کند و به‌طور کلی در محیط تحقیق استفاده می‌شود.

در شرایط خاص مانند زوال عقل به‌سرعت در حال پیشرفت، زوال عقل با ویژگی‌های غیرعادی یا زوال عقل زودرس، ممکن است از آزمایشات دیگر برای اندازه‌گیری بتا آمیلوئید غیر طبیعی و تاو در مایع مغزی نخاعی استفاده شود.

 

آزمایش‌های تشخیصی آتی

محققان در تلاشند تا آزمایشاتی را انجام دهند که می‌توانند علائم بیولوژیکی فرآیندهای بیماری در مغز را اندازه‌گیری کنند.

این آزمایشات از جمله آزمایش خون، ممکن است دقت تشخیص را بهبود بخشند و تشخیص زودهنگام را قبل از شروع علائم ممکن سازند.

آزمایش ژنتیکی به‌طور کلی برای ارزیابی معمول بیماری آلزایمر توصیه نمی‌شود. البته استثنا در مورد افرادی است که سابقه خانوادگی بیماری آلزایمر را دارند. ملاقات با یک مشاور ژنتیکی برای بحث در مورد خطرات و مزایای آزمایش ژنتیکی قبل از انجام هرگونه آزمایش توصیه می‌شود.

 

درمان آلزایمر

داروهای آلزایمر

داروهای فعلی آلزایمر می‌تواند برای مدت‌زمان با علائم حافظه و سایر تغییرات شناختی کمک کنند. در حال حاضر دو نوع دارو برای درمان علائم شناختی استفاده می‌شود:

*    مهار کننده های کولین استراز. این داروها با افزایش سطح ارتباط سلول به سلول با حفظ یک پیام‌رسان شیمیایی که در مغز توسط بیماری آلزایمر تحلیل می‌شود کار می‌کنند. مهار کننده های کولین است را معمولاً اولین داروهایی هستند که مورد استفاده برای درمان آلزایمر استفاده می‌شوند و بیشتر افراد شاهد پیشرفت‌های متوسط در علائم بعد از مصرف این دارو هستند.

مهار کننده های کولین است را همچنین ممکن است علائم عصبی روانی مانند سراسیمگی یا افسردگی را نیز بهبود بخشند. مهارکننده های کولین است را که معمولاً تجویز می‌شوند شامل دونپزیل (Aricept) ، گالانتامین (Razadyne ER) و ریواستیگمین (Exelon) هستند.

عوارض اصلی این داروها شامل اسهال، حالت تهوع، از بین رفتن اشتها و اختلالات خواب است. در افراد مبتلا به اختلالات قلبی خاص، عوارض جانبی جدی ممکن است شامل آریتمی قلبی نیز باشد.

    ممانتین (namenda). این دارو در یک شبکه ارتباطی سلول مغزی دیگر کار می‌کند و پیشرفت علائم را در بیماری آلزایمر متوسط تا شدید کند می‌سازد. گاهی‌اوقات در ترکیب با یک مهار کننده کولین است را نیز استفاده می‌شود. عوارض جانبی نسبتاً نادر شامل سرگیجه و گیجی است.

بعضی اوقات داروهای دیگر مانند داروهای ضد افسردگی هم ممکن است برای کمک به کنترل علائم رفتاری مرتبط با بیماری آلزایمر تجویز شوند.

 

ایجاد یک محیط امن و حمایتی

تطبیق وضعیت زندگی با نیازهای فرد مبتلا به بیماری آلزایمر بخش مهمی از هر برنامه درمانی است. برای کسی که مبتلا به آلزایمر است، ایجاد و تقویت عادات روتین و به حداقل رساندن وظایفی که مستلزم به‌کارگیری از حافظه است می‌تواند زندگی را بسیار ساده‌تر کند.

شما می‌توانید این مراحل را برای حمایت از کسب احساس بهزیستی و توانایی مداوم در عملکرد شخص انجام دهید:

*    همیشه کلیدها، کیف پول‌ها، تلفن‌های همراه و سایر اشیا با ارزش را در یک مکان ثابت در خانه نگه‌دارید تا گم نشوند.

*    داروها را در یک مکان امن نگه‌دارید. برای پیگیری دوزها از یک چک‌لیست روزانه استفاده‌کنید.

*    ترتیب دهید تا امور مالی به‌صورت پرداخت خودکار و واریز خودکار انجام شود.

*    از شخصی که مبتلا به آلزایمر است بخواهید که همیشه یک تلفن همراه با قابلیت مکان‌یابی داشته‌باشد تا یک مراقب بتواند مکان او را ردیابی کند. شماره تلفن‌های مهم را در تلفن او ذخیره کنید. همچنین در جیب‌های مختلف او چندین برگه حاوی آدرس و شماره تلفن قرار دهید و برای اطمینان می‌توانید آن را بر روی یک‌پارچه نوشته و به لباس او بدوزید.

*    سنسورهای هشدار را روی درها و پنجره‌ها نصب کنید تا از خروج او آگاه شوید.

*    اطمینان حاصل کنید که قرار ملاقات‌ها با پزشک به‌طور منظم انجام‌می‌شود.

*    برای پیگیری برنامه‌های روزانه از یک تقویم یا وایت برد در خانه استفاده‌کنید.

*    مبلمان اضافی، درهم و برهمی را بردارید و فرش پرتاب کنید.

*    نرده‌های محکم را روی راه‌پله‌ها و حمام‌ها نصب کنید تا از سقوط فرد مبتلا به آلزایمر جلوگیری کند.

*    اطمینان حاصل کنید که کفش و دمپایی راحت هستند و کشش خوبی را فراهم می‌کنند.

*    تعداد آینه‌ها را کاهش دهید. افراد مبتلا به آلزایمر ممکن است تصاویر را در آینه‌ها گیج‌کننده یا ترسناک تصور کنند.

*    اطمینان حاصل کنید که فرد مبتلا به آلزایمر همراه خود کارت شناسایی دارد و بر روی کاغذی در کیف پول او یا جیب‌های او بنویسید که او مبتلا به آلزایمر است.

*    عکس‌ها و سایر اشیا معنی‌دار را در اطراف خانه نگه‌دارید.

 

طب جایگزین

درمان‌های مختلف گیاهی، ویتامین‌ها و سایر مکمل‌ها به‌عنوان مقدماتی که ممکن است از سلامت شناختی پشتیبانی کنند یا از آلزایمر جلوگیری کرده یا آن را به تأخیر بیندازد به‌طور گسترده‌ای ترویج می‌شوند. کارآزمایی های بالینی نتایج مختلفی را با شواهد اندک برای حمایت از آنها به‌عنوان درمان‌های مؤثر به وجود آورده‌اند.

برخی از درمان‌هایی که اخیراً مورد مطالعه قرار گرفته‌است عبارتند از:

*    ویتامین E. اگرچه ویتامین E از آلزایمر جلوگیری نمی‌کند، اما مصرف روزانه ۲۰۰۰ واحد بین‌المللی از ویتامین E ممکن است به تأخیر در پیشرفت آلزایمر در افرادی که بیماری خفیف تا متوسط دارند کمک کند. با این حال، نتایج مطالعه با موارد دیگر ترکیب‌شده است و تنها برخی از آنها مزایای متوسطی را نشان می‌دهند. تحقیقات بیشتر در مورد ایمنی ۲،۰۰۰ واحد بین‌المللی از ویتامین E در یک جمعیت مبتلا به زوال عقل قبل از تجویز این ویتامین به‌طور معمول مورد نیاز است.

مکمل‌های ارتقا یافته برای سلامت شناختی می‌توانند با داروهایی که برای بیماری آلزایمر یا سایر شرایط بهداشتی مصرف می‌کنید در تعامل باشند. برای ایجاد یک برنامه درمانی ایمن با هر داروی با نسخه، داروهای بدون نسخه یا مکمل‌های غذایی، با تیم مراقبت‌های بهداشتی خود از نزدیک همکاری کنید.

*    اسیدهای چرب امگا ۳. اسیدهای چرب امگا ۳ در ماهی یا مکمل‌ها ممکن است خطر ابتلا به زوال عقل را کاهش دهند، اما مطالعات بالینی فایده‌ای برای درمان علائم بیماری آلزایمر نشان نداده‌است.

*    کورکومین. این گیاه از خانواده زردچوبه بوده و دارای خواص ضد التهابی و آنتی‌اکسیدانی است که ممکن است فرآیندهای شیمیایی موجود در مغز را تحت‌تأثیر قرار دهد. البته تاکنون، کارآزمایی های بالینی هیچ فایده‌ای برای درمان بیماری آلزایمر پیدا نکرده‌است.

*    جینکو. Ginkgo یک عصاره گیاهی است که حاوی چندین خاصیت دارویی است. یک مطالعه بزرگ که توسط مؤسسات ملی بهداشت آمریکا تأمین‌شده است، هنوز هیچ تأثیری در جلوگیری یا تأخیر در بیماری آلزایمر پیدا نکرد.

*    ملاتونین. این مکمل هورمونی که خواب را تنظیم می‌کند، مورد مطالعه قرار می‌گیرد تا مشخص کند آیا مزایایی برای مدیریت خواب در افراد مبتلا به زوال عقل دارد یا خیر. اما برخی تحقیقات نشان داده اند که ملاتونین ممکن است در بعضی از افراد مبتلا به زوال عقل خلق و خوی را بدتر کند. تحقیقات بیشتری لازم است.

 

سبک‌زندگی و درمان های خانگی آلزایمر

انتخاب‌های سبک‌زندگی سالم باعث تقویت سلامت بدن به‌طور کلی می‌شود و ممکن است در حفظ سلامت شناختی نقش داشته‌باشد.

 

ورزش

ورزش منظم بخش مهمی از یک برنامه درمانی است. فعالیت‌هایی مانند پیاده‌روی روزانه می‌تواند به بهبود خلق و خو و حفظ سلامت مفاصل، عضلات و قلب کمک کند. ورزش همچنین می‌تواند خواب آرام را برای شما به ارمغان آورد و از یبوست جلوگیری کند. ورزش در کنار دیگران می‌تواند دارای اثربخشی بیشتری برای افراد مسن باشد، زیرا تلاش برای فعالیت بیشتر را در آنها تشویق می‌کند.

افراد مبتلا به آلزایمر که در پیاده‌روی مشکل دارند، می‌توانند از یک دوچرخه ثابت و نیز از کش‌های ورزشی استفاده‌کنند یا در تمریناتی که بر روی یک صندلی انجام‌می‌شود شرکت کنند. شما ممکن است برنامه‌های ورزشی را پیدا کنید که به بزرگسالان مسن اختصاص داشته و در تلویزیون انجام‌می‌شود.

 

تغذیه

افراد مبتلا به آلزایمر ممکن است غذا را فراموش کنند، علاقه خود را برای تهیه وعده‌های غذایی از دست ندهند یا ترکیبی سالم از غذاها بخورند. آنها همچنین ممکن است نوشیدن کافی آب را فراموش کنند و منجر به کم‌آبی و یبوست شود.

موارد زیر را ارائه دهید:

*    گزینه‌های سالم غذایی. برای آنها مواد غذایی مورد علاقه آنها را بخرید تا به‌راحتی آن غذاها را بخورند.

*    آب و سایر نوشیدنی‌های سالم. هر روز نوشیدن چندین لیوان مایع را در آنها تشویق کنید. نوشیدنی‌های حاوی کافئین که می‌تواند بی‌قراری را افزایش دهند و نیز در خواب آنها تداخل ایجاد کرده و نیاز مکرر برای ادرار کردن را در آنها به وجود آورد را کمتر در اختیار آنها قرار دهید یا به‌طور کلی آنها را کنار بگذارید.

*    مواد با کالری بالا، معجون‌های سالم و اسموتی‌ها. مکمل شیر همراه با پودرهای پروتئینی یا ساخت اسموتی هایی که دارای مواد مورد علاقه آنها هستند، به‌خصوص هنگامی‌که غذا خوردن برای دشوارتر می‌شود می‌تواند برای بیماران آلزایمری بسیار مناسب باشد.

 

تعامل و فعالیتهای اجتماعی

تعامل و فعالیت‌های اجتماعی می‌تواند از توانایی‌ها و مهارت‌های حفظ شده‌ای که هنوز در بیماران آلزایمر باقی‌مانده پشتیبانی کنند. انجام کارهایی که معنی‌دار و لذت‌بخش هستند برای بهزیستی کلی فرد مبتلا به بیماری آلزایمر مهم هستند. این کارها ممکن است شامل موارد زیر باشد:

*    گوش دادن به موسیقی

*    خواندن یا گوش دادن به کتاب

*    باغبانی یا صنایع‌دستی

*    حضور در رویدادهای اجتماعی

*    فعالیت‌های برنامه‌ریزی‌شده با کودکان

 

مقابله و پشتیبانی

افراد مبتلا به بیماری آلزایمر ترکیبی از احساسات را تجربه می‌کنند – سردرگمی، سرخوردگی، عصبانیت، ترس، عدم‌اطمینان، اندوه و افسردگی.

اگر از کسی که مبتلا به آلزایمر است مراقبت می‌کنید، می‌توانید با وجود گوش دادن به حرف‌هایشان و اطمینان بخشیدن به آنها در مورد اینکه زندگی هنوز هم می‌تواند لذت‌بخش باشد، به آنها کمک کنید تا با این بیماری کنار بیایند. برای طی کردن مسیر از آنها پشتیبانی کنید و تمام تلاش خود را برای کمک به حفظ عزت و توانایی‌های آنها به کار بگیرید.

یک محیط خانه آرام و پایدار می‌تواند به کاهش مشکلات رفتاری کمک کند. مواجهه با موقعیت‌های جدید، سر و صدا، گروه‌های بزرگی از مردم که عجله دارند یا این افراد را تحت فشار قرار می‌دهند، خواستن از آنها برای یادآوری امور یا اینکه از آنها خواسته شود کارهای پیچیده‌ای را انجام دهند، می‌تواند باعث اضطراب در آنها شود. وقتی‌که یک فرد مبتلا به آلزایمر ناراحت می‌شود، توانایی فکر کردن به وضوح حتی بیشتر کاهش می‌یابد.

 

مراقبت‌کننده

مراقبت از فرد مبتلا به بیماری آلزایمر مستلزم داشتن آمادگی از نظر جسمی و عاطفی است. احساس عصبانیت و گناه، استرس و دلسردی، نگرانی و اندوه و انزوای اجتماعی در بین این افراد شایع است.

مراقبت کردن از بیماران آلزایمر حتی می‌تواند بر سلامت جسمی مراقب نیز تأثیر بگذارد. توجه به نیازهای خود و بهزیستی یکی از مهم‌ترین کارهایی است که می‌توانید برای خودتان و برای شخص مبتلا به آلزایمر انجام دهید.

اگر مراقب شخصی مبتلا به آلزایمر هستید، می‌توانید با انجام موارد زیر به خودتان کمک کنید:

*    تا آنجا که می‌توانید در مورد بیماری یاد بگیرید

*    سؤال پرسیدن از پزشکان، مددکاران اجتماعی و سایر افراد درگیر در مراقبت از عزیزان شما

*    در صورت نیاز از دوستان یا سایر اعضای خانواده کمک بگیرید

*    استراحت روزانه

*    گذراندن وقت با دوستان خود

*    مراقبت از سلامتی خود را با ملاقات پزشکان خود، خوردن وعده‌های غذایی سالم و ورزش کردن

*    پیوستن به یک گروه پشتیبانی از آلزایمر

*    در صورت امکان استفاده از یک مرکز برای دریافت آگاهی و آموزش در مورد مراقبت کردن از بیماران آلزایمری

بسیاری از افراد مبتلا به آلزایمر و خانواده‌های آنها از مشاوره یا خدمات پشتیبانی محلی بهره‌مند می‌شوند. برای ارتباط با گروه‌های حمایتی، پزشکان، متخصصان کاردرمانی، منابع، آژانس‌های مراقبت از منزل، مراکز مراقبت مسکونی، خط کمک تلفنی و سمینارهای آموزشی با مراکز آلزایمر محلی خود تماس بگیرید.

 

آماده‌شدن برای قرار ملاقات با پزشک

مراقبت‌های پزشکی برای از دست دادن حافظه یا سایر مهارت‌های تفکر معمولاً به یک تیم یا استراتژی درمانی نیاز دارد. اگر نگران از دست دادن حافظه یا علائم مرتبط هستید، از یک خویشاوند نزدیک یا دوست خود بخواهید که با شما به ملاقات پزشک بیاید. علاوه بر ارائه پشتیبانی، شریک زندگی شما می‌تواند در پاسخ به برخی از سؤالات پزشک کمک کند.

اگر با کسی به ملاقات پزشک می‌روید، ممکن است نقش شما این باشد که سابقه یا افکار خود را در مورد تغییراتی که دیده‌اید ارائه دهید. این‌کار تیمی بخش مهمی از مراقبت‌های پزشکی برای قرار ملاقات‌های اولیه و در طول یک برنامه درمانی است.

پزشک ممکن است شما را برای ارزیابی بیشتر به یک متخصص مغز و اعصاب، روان‌پزشک، روانشناس یا متخصص دیگر ارجاع دهد.

 

آنچه شما می‌توانید انجام دهید

شما می‌توانید با نوشتن هرچه بیشتر اطلاعاتی که می‌تواند برای جلسه ملاقات شما با پزشک مفید باشد، برای قرار ملاقات خود آماده شوید. اطلاعات ممکن است شامل:

*    سوابق پزشکی، از جمله هرگونه تشخیص بیماری در گذشته یا در حال حاضر و سابقه پزشکی خانواده

*    تیم پزشکی، از جمله نام و اطلاعات تماس هر پزشک، متخصص بهداشت روان یا درمانگر فعلی یا در گذشته

*    داروها، از جمله دارای با نسخه، داروهای بدون نسخه، ویتامین‌ها، داروهای گیاهی یا سایر مکمل‌های غذایی

*    علائم، از جمله نمونه‌های خاص از تغییرات در حافظه یا مهارت‌های تفکر

 

چه انتظاری از پزشک خود داشته‌باشید

پزشک شما احتمالاً تعدادی از سؤالات زیر را برای درک تغییرات در حافظه یا سایر مهارت‌های تفکر می‌پرسد. همچنین اگر شما یک فرد مشکوک به آلزایمر را به نزد یک پزشک می‌برید، آماده باشید تا در صورت لزوم دیدگاه خود را در مورد او ارائه دهید. پزشک شما ممکن است سؤال کند:

*    شما چه نوع مشکلات حافظه و تفکری دارید؟ چه زمانی اولین بار آنها را متوجه شدید؟

*    آیا آنها به‌طور پیوسته بدتر می‌شوند، یا بعضی اوقات بهتر و گاهی بدتر هستند؟

*    آیا انجام فعالیت‌های خاصی مانند مدیریت امور مالی یا خرید را متوقف کرده‌اید، زیرا این فعالیت‌ها از نظر روحی بسیار چالش‌برانگیز بودند؟

*    حال و هوای شما چگونه است؟ آیا احساس افسردگی، غمناکی یا اضطراب بیشتر از حد معمول دارید؟

*    آیا اخیراً در یک مسیر در حال رانندگی یا در شرایطی که معمولاً برای شما آشنا است گم‌شده آید؟

*    آیا کسی نسبت به رانندگی شما ابراز نگرانی کرده‌است؟

*    آیا متوجه شده‌اید که در نحوه واکنش به افراد یا رویدادها تغییراتی در نحوه واکنش شما وجود دارد؟

*    آیا انرژی بیشتری نسبت به‌حد معمول، کمتر از حد معمول دارید؟

*    چه داروهایی مصرف می‌کنید؟ آیا ویتامین یا مکمل مصرف می‌کنید؟

*    آیا مشروب می‌خورید؟ چقدر؟

*    آیا در حین پیاده‌روی دچار مشکل شده‌اید؟

*    آیا در یادآوری قرارهای پزشکی خود یا اینکه چه موقع داروی خود را مصرف کنید مشکلی دارید؟

*    آیا اخیراً شنوایی و دید خود را آزمایش کرده‌اید؟

*    آیا شخص دیگری در خانواده شما تا به حال مشکل حافظه داشته‌است؟ آیا کسی از آنها تا به حال به بیماری آلزایمر یا زوال عقل مبتلا شده‌است؟

*    آیا هنگام خواب در حین دیدن رؤیا حرف هم می‌زنید یا در خواب فریاد می‌زنید؟ خروپف می‌کنید؟

لایف یار (Lifeyar)، یار زندگی شما